24–25 Haziran 2025 tarihlerinde Hollanda’nın Lahey kentinde düzenlenen NATO Zirvesi, hem ittifakın geleceği hem de küresel güvenlik dengeleri açısından kritik kararların alındığı bir toplantı olarak kayda geçti. Zirveye 32 üye ülkenin liderleri ve temsilcileri katıldı. NATO’nun yeni Genel Sekreteri Mark Rutte’nin ev sahipliğinde gerçekleşen zirvede, savunma harcamalarının artırılması, Ukrayna’ya destek, ve ittifak içi iş birliğinin güçlendirilmesi öne çıkan başlıklar oldu.
Savunmaya %5 hedefi
Zirvede en çok dikkat çeken gelişmelerden biri, NATO üyesi ülkelerin gayri safi yurt içi hasılalarının (GSYH) %5’ini savunma ve güvenlik harcamalarına ayırma taahhüdünde bulunmaları oldu. Bu hedef, daha önce belirlenen %2 seviyesinin çok üzerine çıkarak, ittifakın askeri kapasitesini artırmaya yönelik güçlü bir adım olarak değerlendiriliyor. Yeni hedefin %3,5’i doğrudan askeri harcamalara, kalan kısmı ise siber güvenlik, sivil hazırlık ve kritik altyapı yatırımlarına ayrılacak.
Ukrayna gündemin merkezinde
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin katılımıyla gerçekleşen oturumlarda, Rusya’nın saldırgan tutumuna karşı dayanışma mesajları öne çıktı. Ukrayna’nın NATO üyeliği bu zirvede resmiyet kazanmasa da, destek ve ortaklık mesajları net bir şekilde verildi. ABD ve bazı Avrupa ülkeleri, Ukrayna’ya gelişmiş savunma sistemleri sağlanması konusunda olumlu sinyaller verdi.
İttifak içinde görüş ayrılıkları
Zirvede her ne kadar birlik mesajları öne çıksa da, savunma harcamaları konusunda bazı ülkelerin çekinceleri dikkat çekti. İspanya, %5 hedefinin ekonomik olarak sürdürülebilir olmadığını belirterek daha esnek bir yaklaşım çağrısında bulundu. ABD Başkanı Donald Trump ise özellikle Avrupa ülkelerine, “adil yük paylaşımı” çağrısını yineledi ve NATO’nun ortak savunma ilkesine sıkı sıkıya bağlı kalınacağını vurguladı.
Türkiye’nin katkısı ve talepleri
Zirvede Türkiye de aktif bir rol oynadı. Türk heyeti, müttefik ülkeler tarafından Türkiye’ye uygulanan savunma sanayi ihracat kısıtlamalarının kaldırılması gerektiğini dile getirdi. Ayrıca Türkiye, bölgesel güvenlikte NATO’nun daha aktif rol oynaması gerektiğini vurguladı.
Geleceğe dair mesajlar
Lahey Zirvesi, NATO’nun sadece askeri bir ittifak değil, aynı zamanda siyasi ve ekonomik dayanışmayı da önceleyen bir yapı haline geldiğini ortaya koydu. İklim krizinden enerji güvenliğine, siber tehditlerden yeni savunma teknolojilerine kadar genişleyen gündem, NATO’nun dönüşüm sürecini hızlandırıyor.
Bu zirve, NATO’nun birlik ve kararlılıkla hareket etmeye devam ettiğini gösterdi. Ancak farklı ülkelerin ekonomik ve politik öncelikleri, önümüzdeki dönemde ittifak içinde daha fazla denge arayışını da beraberinde getirecek gibi görünüyor.
YORUMLAR